Nietolerancja fruktozy cz. II

W pierwszej części artykułu skupiliśmy się na omówieniu wrodzonej nietolerancji fruktozy – fruktozemii (HFI). Zespół złego wchłaniania fruktozy, czyli zwykła nietolerancja fruktozy (cz. II), nie jest uwarunkowana genetycznie. Problem może dotyczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych, a jego objawy są mylone m.in. z alergią pokarmową.

Nietolerancja fruktozy i jej objawy

Odpowiednie wchłanianie fruktozy z jelita cienkiego jest uwarunkowane przede wszystkim obecnością białka GLUT 5, które transportuje fruktozę przez błonę komórkową. Nieprawidłowe wchłanianie tego cukru w jelicie cienkim powoduje fermentację w jelicie grubym, podrażnienie błony śluzowej i związane z tym dolegliwości.

Jakie są objawy złego wchłaniania fruktozy?

Najczęstsze dolegliwości to:

  • wzdęcia
  • gazy
  • bóle brzucha
  • brak apetytu
  • nudności i wymioty
  • nasilenie refluksu żołądkowo – przełykowego
  • biegunka

Symptomy pojawiają się krótko po spożyciu produktów zawierających cukier owocowy. U każdego pacjenta ilość tolerowanej fruktozy jest indywidualna. Objawy mogą wystąpić po spożyciu nawet niewielkiej ilości tego cukru.

Nietolerancji fruktozy towarzyszą często inne kłopoty zdrowotne:

Diagnostyka zespołu złego wchłaniania fruktozy

Problem ten nie jest łatwy do wykrycia, ponieważ objawy są niespecyficzne. Upośledzone wchłanianie fruktozy może się pojawić w każdym wieku, nawet u ludzi starszych. Warto więc go wziąć pod uwagę przy występowaniu dolegliwości trawiennych po spożyciu owoców, miodu czy produktów pełnoziarnistych.

W celu zdiagnozowania tego rodzaju nietolerancji fruktozy trzeba wykonać wodorowy test oddechowy (WTO) po doustnym podaniu fruktozy. Badanie wykonuje się na czczo.

Nietolerancja fruktozy – dieta

Należy wyeliminować lub znacznie ograniczyć spożywanie fruktozy (owoce, np. jabłka, gruszki, czarne jagody, winogrona, miód, syrop klonowy) i fruktanów (cebula, por, czosnek, cykoria, karczochy, banany, pełnoziarniste produkty ze zbóż glutenowych). Niewskazane są także:

  • sorbitol
  • ksylitol
  • laktuloza
  • rafinoza (w roślinach strączkowych)
  • erytrytol
  • mannitol
  • izomalt

Listę węglowodanów, które są bezpieczne dla osób z nietolerancją fruktozy (wrodzoną i zespołem złego jej wchłaniania) umieściliśmy w pierwszej części artykułu o nietolerancji fruktozy.

Warto też wiedzieć, że fruktoza łatwiej się wchłaniania w obecności glukozy (najlepiej w proporcji 1:1). Należy więc wybierać produkty o korzystnych proporcjach i dokładnie czytać etykiety gotowych dań i przetworów, ponieważ fruktoza jest do nich często dodawana. Trzeba uważać także na gumy do żucia, produkty dla diabetyków i leki.

Po czterech tygodniach diety eliminacyjnej można stopniowo wprowadzać żywność zawierającą fruktozę, ale w małych ilościach, pozwalających na określenie bezpiecznej, nie dającej przykrych objawów ilości fruktozy w diecie.

Zawartości glukozy i fruktozy w owocach, warzywach oraz innych produktach znajdziesz w tabelach, które można pobrać, naciskając na przycisk poniżej. Będą one pomocne w ustaleniu diety w nietolerancji fruktozy.

Tabela nietolerancji

 

Wiesława Skrzypczak – dietetyk

 

 

 

 

Literatura:

Alergia i nietolerancja pokarmowa. Mleko i inne pokarmy”, M. Kaczmarski, E. Korotkiewicz-Kaczmarska, HELP-MED, Kraków 2013.

Upośledzenie wchłaniania fruktozy: rola w zaburzeniach czynnościowych przewodu pokarmowego u dzieci”, Krzysztof Marek, Barbara Kamińska, Katarzyna Plata-Nazar, Małgorzata Grabska-Nadolska, Katedra i Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Oddział Gastroenterologii Dziecięcej Pomorskiego Centrum Traumatologii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Gdańsku.

Thilo Schleip, Fruktoza. Brak tolerancji na cukier owocowy, INTERSPAR ISBN, 2006

http://www.euroimmundna.pl/nietolerancja-fruktozy

http://biotechnologia.pl/informacje/dr-krystyna-pogon-o-problemie-jakim-jest-nietolerancja-fruktozy,15981

http://www.food-info.net/pl/intol/hfi.htm